Ẩm thực Ý có rất nhiều nguyên liệu đa dạng thường được sử dụng, từ hoa quả, nước xốt, thịt, v.v. Ở Bắc Ý, cá (như cá tuyết, hoặc baccalà), khoai tây, gạo, ngô, xúc xích, thịt lợn, và các loại pho mát khác nhau là các nguyên liệu phổ biến nhất. Các món pasta sử dụng cà chua phổ biến trên toàn nước Ý.[16][17]

Ở Bắc Ý dù có rất nhiều các loại mì ống nhồi nhân, Polenta và risotto phổ biến ngang nhau.[18] Nguyên liệu Liguria bao gồm các món cá và hải sản; húng quế (trong pesto), các loại hạt và dầu ô liu rất phổ biến. Ở Emilia-Romagna, các nguyên liệu phổ biến bao gồm giăm bông (prosciutto), xúc xích (cotechino), các loại salami khác nhau, nấm cục, pho mát Grana, Parmigiano-Reggiano, và cà chua (xốt Bolognese hoặc ragù).

Ẩm thực Trung Ý truyền thống sử dụng các nguyên liệu như cà chua, tất cả các loại thịt, cá và pho mát pecorino. Ở pasta Toscana (đặc biệt là pappardelle) theo truyền thống được phục vụ với nước xốt thịt (bao gồm thịt thú săn). Cuối cùng ở Nam Ý, cà chua tươi hoặc xốt cà chua, hạt tiêu, ô liu và dầu ô liu, tỏi, atisô, cam, pho mát ricotta, cà tím, bí ngòi, một số loại cá (cá cơm, cá mòi và cá ngừ) và nụ bạch hoa là các ẩm thực địa phương quan trọng.

Ẩm thực Ý cũng được biết đến rộng rãi với sự đa dạng của pasta. Pasta bao gồm các loại mì có độ dài, rộng và hình dáng khác nhau. Chúng được đặc tên theo hình dáng—penne, maccheroni, spaghetti, linguine, fusilli, lasagne và nhiều loại khác được nhồi nhân như ravioli và tortellini.

Từ pasta cũng được sử dụng để nói về các món mà trong đó sản phẩm từ pasta là nguyên liệu chính. Người ta người ăn nó với nước xốt. Có hàng trăm hình dáng của pasta và ít nhất chúng có tên riêng địa phương.

Các ví dụ bao gồm spaghetti (dây mỏng), rigatoni (ống hoặc hình trụ), fusilli (xoáy), và lasagne (tấm). Bột viên, như gnocchi (làm từ khoai tây) và spätzle giống mì, đôi khi cũng được coi là pasta. Chúng đều là truyền thống trong các vùng ở Ý

Pasta được phân loại theo hai kiểu cơ bản: khô và tươi. Pasta khô không được làm từ trứng và có thể được chứa đến 2 năm trong điều kiện lý tưởng, trong khi pasta tươi có thể để một vài ngày trong tủ lạnh. Pasta thường được nấu bằng cách luộc. Dưới luật của Ý, pasta khô (pasta secca) chỉ có thể được làm từ bột lúa mì cứng flour hoặc bột semolina lúa mì. Và nó thường được ở dụng ở Nam Ý nhiều hơn sơ với Bắc Ý vì Bắc Ý có truyền thống thích pasta trứng tươi.

Bột lúa mì cứng và semolina có màu vàng. Pasta Ý theo truyền thống được nấu theo kiểu al dente (tiếng Ý: cứng để cắn được, nghĩa là không mềm quá). Ngoài Ý, pasta khô thường được làm từ các loại bột khác, nhưng sẽ cho ra sản phẩm mềm hơn và không thể nấu theo kiểu al dente. Có rất nhiều loại bột mì với cấp độ gluten và chất đạm khác nhau phụ thuộc vào loại ngũ cốc được sử dụng.

Các loại pasta cụ thể cũng có thể sử dụng các ngũ cốc và phương pháp xay khác, được chỉ rõ theo luật. Một số loại pasta, như pizzoccheri, được làm từ bột mạch ba góc. Pasta tươi có thể bao gồm trứng (pasta all'uovo 'pasta trứng'). Pasta bột mì nguyên cám dần trở nên phổ biến hơn vì nó có lợi cho sức khoẻ hơn so với bột mì tinh chế.

• Pesto, một loại xốt Liguria làm từ húng, dầu ô liu và hạt thông, mọi người ăn nó với pasta
• Dầu ô liu là chất béo thực vật phổ biến nhất trong cách nấu ăn kiểu Ý, và là cơ sở của các loại nước xốt, thường thay thế cho chất béo động vật của bơ và mỡ.[19]